Cumhuriyet tarihinde bir ilk olarak ‘başkanlık sistemine tam geçiş’ yapılacak 2019 seçimleri için AKP ile MHP’nin yapacağı ittifakı resmileşti ve 26 maddelik yasa teklifine dönüştü. Teklifteki birçok öneriye sert eleştiriler var.
Türkiye’de geçen yıl 16 Nisan’daki anayasa değişikliği referandumuyla başkanlık sistemine geçiş fiilen başlamıştı. Anayasal olarak “tarafsız Cumhurbaşkanı” şartı ortadan kalktığından AKP Genel Başkanı olan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve o anayasa değişikliğini destekleyen MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, 2019 yılındaki seçimler için ittifakta uzlaştı. Son olarak Erdoğan ve Bahçeli’nin 18 Şubat’taki buluşmasının ardından dün AKP ve MHP yönetimi, seçim ittifakı için 26 maddelik yasa teklifini TBMM’ye sundu. Teklif, seçim süreçleriyle ilgili 4 ayrı yasada değişiklikler yapılmasını öngörüyor.
Yasa teklifiyle birlikte AKP ve MHP, 2019’da yerel seçimler haricinde Cumhurbaşkanlığı ve Genel Seçimler süreçlerinde yasal ittifak oluşturmayı hedefliyor. Bahçeli’nin Cumhurbaşkanı adayı olarak 2019’da Erdoğan’ı destekleyeceklerini açıklamasıyla gelişen ittifak meselesi, kamuoyunda oy oranı yüzde 10 ülke barajı altında kalabileceği gündemde olan MHP’nin yeniden TBMM’de yer almasıyla ilişkilendiriliyor. AKP açısından ise, 16 Nisan’daki anayasa referandumunda yüzde 50’yi aşma sıkıntısına benzer bir durumun 2019 yılında yeniden yaşanmaması için tedbir olarak yorumlanıyor.
Bu Haberler de İlgini Çekebilir
MHP’NİN BARAJ SORUNU AŞILIYOR
AKP Grup Başkanı olarak Binali Yıldırım ve MHP Genel Başkanı Bahçeli’nin imzasını taşıyan yasa teklifine göre; seçimlerde siyasi partiler arasında yapılacak ittifak konusunda yasal düzenlemeler şöyle olacak:
- Siyasi partiler, seçimlerde başka bir siyasi partiyi destekleme kararı alabilecek. Bunu yasaklayan hüküm kaldırılacak.
- Seçimlerde ittifak kararı alan siyasi partilerin, seçim takviminin başlamasından itibaren en geç 7 gün içerisinde genel başkan imzalarıyla ittifak protokolü ile birlikte Yüksek Seçim Kurulu’na (YSK) başvuruda bulunmaları gerekecek.
- Aday listelerinin teslim edilmesi için belirlenen tarihten iki gün öncesine kadar YSK’ya başvurularak, ittifak protokolünde değişiklik yapılabilecek.
- Partiler, aday listelerinin teslim edilmesi için belirlenen tarihten üç gün öncesine kadar ittifaktan vazgeçmek için YSK’ya başvurabilecek.
- Partiler kendi aday listeleriyle yan yana yer alacaklar. Pusuladaki sıraları da kura ile belirlenecek.
- Oy pusulasında siyasi partilerce ittifak protokolünde belirlenmiş ittifak unvanı yazılacak. Dolayısıyla AKP-MHP olası ittifakı için oy pusulasında “Cumhur İttifakı” yazılması gündeme gelecek. Eğer belirlenmiş unvan yoksa oy pusulasında sadece “ittifak” yazacak.
- İttifak yapan siyasi partilerin aldıkları geçerli oyların toplamının yüzde 10’u geçmesi halinde, bu siyasi partilerin her biri barajı geçmiş olacak.
- İttifak yapan siyasi partilerin milletvekili sayısının hesaplanmasında; ittifakın toplam oyu dikkate alınacak. Milletvekili sayısı ittifak yapan siyasi partiler arasında aldıkları geçerli oy esası ile dağıtılacak.
Seçimlere ilişkin neler değişiyor?
MÜHÜRSÜZ OYLARA YASAL KILIF
Teklifte ayrıca ittifak kurulması dışında seçim süreçlerine ilişkin de göze çarpan bazı değişiklikler şöyle:
- Seçilme yaşı 18’e indirilecek.
- Cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimleri birlikte yapıldığında, önce Cumhurbaşkanı seçimine ait oy pusulalarının sayım ve dökümü yapılacak.
- Sandık kurulu başkanları kamu görevlileri arasından kura ile belirlenecek.
- Üzerinde sandık kurulu mührü bulunmamasına rağmen Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu filigranı, amblemi ve ilçe seçim kurulu mührü bulunan zarflar ile üzerinde leke veya çizik bulunsa dahi bunun özel işaret koymak amacıyla yapıldığı kesin olarak anlaşılamayan zarflar geçerli sayılır.
- Mahalli idareler seçimlerinde oy pusulaların tamamı aynı zarf ve sandığa konulacak.
- Cumhurbaşkanı ve milletvekili seçiminde de pusulalar aynı zarfa konulacak.
- İhbar üzerine kolluk güçleri sandık başlarına gelebilecek.
